Ünü Amasra’yı aşıp Polatlı'ya ulaşan  ağaç ustası: Vatandaşlar

Sanatım beni  bugünlere getirdi …

 Amasra gezimizde bize ağaç ustalığını anlatan Ali Rıza Vatandaşlar mesleği hakkında: “Yeni yetişen nesil bu sanata  ayak uydurmadı, merak etmedi az ilerde Ahatlar Köyü diye  bir köyümüzde 5- 10 arkadaşımız  evlerinin  altında bu sanatı sürdürmek için mücadele veriyorlar” diyerek   bu sanatın yaşaması gerektiğini ifade etti. Geçmişi 17.yy’a dayanan ağaç oymacılığı Amasra’da artık parmakla sayılacak kadar az. Tükenmeye yüz tutan bu mesleğine sahip çıkan ustalardan biri de  Amasra Çekiciler Çarşısındaki dükkanında konuştuğumuz  Ali Rıza Vatandaşlar "Polatlılı’lar ağaç oyma hediye almak için mutlaka bizim buraya uğrar. Bizler babadan evlada geçen bu mesleğin son kuşlarıyız. Babamızdan aldığımız mesleği yaşatmaya çalışıyoruz.Bu tarihi çekiciler çarsısında Çin mallarını görmek bizi çok üzüyor.’’ diyerek eleştirmekten ziyade ağaç ustalığına sahip çıkılmasını vurguladı.Ağaç oymacılığı günümüzde  köylerde sürdürülmektedir. Amasra’da Çekiciler Sokağı’nda Ihlamur, Şimşir, Dişbudak, Ceviz, Kiraz ve Kızılağaç gibi ağaçlar kullanılarak yapılan hayvanlar, çerez takımları, isimlik, anahtarlık, resimlik, leylek gibi kuş figürleri, Ayetler ve güzel sözler yazılı levhalar ile kaşağı gibi eşyalar satılmaktadır. Osmanlılar ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde mısır koçanı yaprakları kullanılarak örülen zincir, hasır şapka ve patik örmeciliği, günümüzde çok az da olsa görülmektedir. Amasralı Ali Rıza Vatandaşlar: “Çocukluğumda babamın yanında bu sanatı öğrendim şu anda 54 yaşındayım bugüne kadar  

zanaatım beni götürdü; bugünden sonra ben zanaatımı”dedi.

 ALİ RIZA VATANDAŞLAR KİMDİR?

Amasralı ağaç işleri ustası Ali Rıza Vatandaşlar, ağaç işleri ustası olarak zanaatımı çocukluğumda babamın yanında  öğrendim. Şuanda 54 yaşındayım bugünlere beni sanatım getirdi  ben de onu   geleceğe taşıyorum, dedi.Sanatını fevkalade  icra ettiğini anlatan Vatandaşlar, “ Yaptığım ağaç ustalığı  beğeni kazandı. İlk okuldan çıktıktan sonra hevesle babamın yanında  babam gibi çırak olarak bu işe başladım. Babamın yanında bu sanata  gönül verdim,alıştım diye anlattı.

YENİ YETİŞEN NESİL BİZE AYAK UYDURMADI

Amasra gezimizde bize ağaç ustalığını anlatan Ali Rıza Vatandaşlar mesleği hakkında: “Yeni yetişen nesil bu sanata  ayak uydurmadı, merak etmedi az ilerde Ahatlar Köyü diye  bir köyümüzde 5- 10 arkadaşımız  evlerinin  altında bu sanatı sürdürmek için mücadele veriyorlar” diyerek   bu sanatın yaşaması gerektiğini ifade etti. Geçmişi 17.yy’a dayanan ağaç oymacılığı Amasra’da artık parmakla sayılacak kadar az. Tükenmeye yüz tutan bu mesleğine sahip çıkan ustalardan biri de  Amasra Çekiciler Çarşısındaki dükkanında konuştuğumuz  Ali Rıza Vatandaşlar "Polatlılı’lar ağaç oyma hediye almak için mutlaka bizim buraya uğrar. Bizler babadan evlada geçen bu mesleğin son kuşlarıyız. Babamızdan aldığımız mesleği yaşatmaya çalışıyoruz.Bu tarihi çekiciler çarsısında Çin mallarını görmek bizi çok üzüyor.’’ diyerek eleştirmekten ziyade ağaç ustalığına sahip çıkılmasını vurguladı.Ağaç oymacılığı günümüzde Amasra ve köylerinde sürdürülmektedir. Amasra’da Çekiciler  Ihlamur, Şimşir, Dişbudak, Ceviz, Kiraz ve Kızılağaç gibi ağaçlar kullanılarak yapılan hayvanlar, çerez takımları, isimlik, anahtarlık, resimlik, leylek gibi kuş figürleri, Ayetler ve güzel sözler yazılı levhalar ile kaşağı gibi eşyalar satılmaktadır. Osmanlılar ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde mısır koçanı yaprakları kullanılarak örülen zincir, hasır şapka ve patik örmeciliği, günümüzde çok az da olsa görülmektedir. Amasralı Ali Rıza Vatandaşlar: “Çocukluğumda babamın yanında bu sanatı öğrendim şu anda 54 yaşındayım bugüne kadar  

ÇEKİCİLER ÇARŞISI

Amasra'nın en meşhur  sokağı "Çekiciler Çarşısı rengarenk ve göz alıcı dükkanları insanın içini aydınlatıyor.Günümüzde  ağaç işleme tornaları kullanılıyorsa da ,ağaç işçiliği ustaları el tezgahlarında alınlarında ter ve emek gücü ile maharetli  elleriyle  ağaca ruh ve anlam katıyor "Çekiciler" ismi de buradan gelir. Çarşıda her türlü ağaç işi eşya satılıyor. Çevredeki Akasya ve patlak ağaçlarının tohumlarından imrendiren nadir güzellikte  kolye, bilezik ve küpeler yapılıyor. Şimşir,ardıç kayacık,ıhlamur gibi ağaçlardan da çerez ve salata tabakları, kül tablaları,kalemlik-isimlikler,havanlar, içki buzlukları,çay-kahve servis tepsileri,biblolar, gazetelik, ekmeklik, aynalık, şimşir kaşıklar, hasır eşyalar ve tahta takılar imal ediliyor.

 VATANDAŞLAR: SON  AĞAÇ USTASIYIZ 

Amasra'da ağaç oyma işleri ile ağaç el işçiliği  çok gelişmiş ve ekonomik getirisi oldukça önemli.Bugünlerde eskiden  tek  farkı   dışarıdan gelen hediyelik eşyalar da ilgiyi çekiyor.Bunun yanında tel kırma işçiliği de ileri düzeydedir.Amasra Çekiciler Çarşısı, adını eskiden ahşap işlerin yapıldığı ayakla çalışan tezgahlara çekici denirmiş bizim de ilgimizi çekti Çekiciler Çarşısı.

AĞAÇ  USTALIĞINA  GÖNÜL VERDİM

 Vatandaşalar: “Ortaokuldan sonra okumadım  direk bu işe gönül verdim. Ağaç ustalığı  babadan evlada geçti. Ağaç işleri Amasra’ya Miladdan önce 3000 yıllarında Mısır’dan geldiği rivayet ediliyor. Ticaret sefirleriyle buradan  Ege ve Akdeniz o taraflara oralardan, gemicilerle bu tarafa aktarılmış. Bu sanatı el tezgahlarında yapılırken Mısır’da  görmüşler.Amasra’nın da  etrafı ormanlık ve ıhlamuru bol olduğu için ve  Mısır’da  el tezgahlarında sert ağacı işlemek çok zor olduğundan dolayı  Amasra’nın yumuşak  ıhlamur ağacını işlemek adına  el tezgahlarını buralarda kurmuşlar. O devirlerde yapılan havanlar, kahve kutuları, şekerlikler 3- 5 modelden rivayet olan mamülleri bu sokak da yapmaya başlamışlar. El tezgahının manası sağ elindeki kemaniyeyi  çekerek yapıldığı için çekme işini anlatan  en doğru  ‘çekicilik  zanaatkar’lığı doğmuş sokağın adı da Çekiciler Sokağı olmuş.

 AMASRANIN ÇEKİCİLER SOKAĞI TARİHİ BİR SOKAKTIR

Yeni yetişen nesil bu sanata  ayak uydurmadı, merak etmedi az ilerde Ahatlar Köyü diye  bir köyümüzde 5- 10 arkadaşımız  evlerinin  altında bu sanatı sürdürmek için mücadele veriyorlar. Onlar bizim elimizde büyüdüler burada yediler içtiler bizin ustalığınızda yetiştiler benim yaşımda olanı var benden biraz yaşlıları var neyse onlar orda çalışmaya devam ediyorlar. ben biraz daha bu işi sanatsal yönünü tercih ettim.

ZOR  OLAN MESLEĞİ SANATLAŞTIRMAK

 Vatandaşlar,bazı özel malzemeler var mesela  havan yaparım standardın dışına çıkarım bu işin  sanatsal yanı. Ben  babamdan öğüt aldım o gün bugündür bu işi kovalıyorum ve bırakmakta istemiyorum. Sanatı çok sevdiğim için artık ruhuma işlemiş ben bu dükkanda doğdum bu dükkanda ölürüm öyle devam eder gider.

BU DÜKKANDA DOĞDUM BU DÜKKAN DA ÖLÜRÜM

Amasralı Ağaç Ustası Ali Rıza Vatandaşlar: “Ben 54 yaşındayım kendimi bildim bileli böyle bu sokak. Tarihi bir değişim yok sadece eskiden tek katlı ahşap dükkanlar  vardı sundurmalı açılır kapanır onlar  bizim fotoğraf  arşivlerimizde var şu anda biraz zor buluruz. El tezgahları köyde idare lambası ve  gaz lambasıyla çalışırdı.  Babam o zamanlar bir torna almış  Amasra’ya ilk gelen bir torna. Bu tornalarla ağaçları keserdik şimdi her şey basitleşti kolaylaştı imkanlar çoğaldı  fakat gelişen nesilde  eksik olan  merak edip de bu işe meyil gönül vermiyor. Ben bu dükkanda doğdum, bu dükkanda ölürüm”diye konuştu.